ایمونوتراپی برای درمان آلرژی

آلرژی، داشتن حساسیت به برخی از عامل های خارجی است که عموما خطرساز نیستند. اما در عین حال بسیار آزاردهنده هستند. به ماده ای که منجر به ایجاد آلرژیک می شود، آلرژن می گویند. برخی از آلرژن ها بسیار شایع اند، مانند آلرژن گیاهان، گل ها، حساسیت به غذاها، لوازم آرایشی، برخی از حیوانات مانند نیش زنبور و… جالب است بدانید هر کدام از موارد فوق در هرجای بدن که ایجاد آلرژن کند سیستم ایمنی در همان محل عمل می کند.

بیماری های آلرژیک به طور معمول قابل درمان قطعی نیستند و تنها می توانید با کنترل و دور بودن از موارد آلرژن ساز این بیماری را کنترل کنید. البته روشی امیدوار کننده برای اتمام آلرژی ها وجود دارد که به آن ایمونوتراپی و یا ایمنی ساز می گویند در ادامه با علت های آلرژی و روش درمان ایمونوتراپی به طور کامل آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید…

علت به وجود آمدن آلرژی چیست؟

لازم به ذکر است که عوامل به وجود آمدن آلرژی به طور قطعی و دقیق مشخص نیست اما برخی از عوامل می تواند باعث بروز آلرژی شود که عبارتند از:

• ژنتیک: اگر پدر یا مادر و یا هردو آنها دچار آلرژی باشند در این صورت احتمال بروز آلرژی در فرزندان خانواده نیز بیشتر می شود.
• آلودگی هوا: یکی از عوامل مهم در بروز آلرژی هوای آلوده و بودن در معرض دود سیگار و دخانیات است.
• ارتباط زیاد با عوامل آلرژن: گاهی در برخی از افراد ارتباط زیاد یا برخورد با عوامل آلرژن باعث حساسیت می شود.
• زندگی مدرن و امروزی: این بیماری در زندگی های مدرن و امروز یبیشتر از زندگی های روستایی دیده می شود.

علائم رایج داشتن آلرژی چیست؟

• از جمله علائم بسیار رایج عطسه وخارش و ابریزش بینی است.
• قرمز شدن چشم ها و اشک آمدن از چشم و خارش در چشم
• احساس سنگین شدن در قفسه سینه
• خشک شدن و قرمز شدن پوست
• درد در شکم
• دل پیچه و تهوع

هرچند علائم هر حساسیتی با حساسیت دیگر متفاوت است اما اکثر آلرژی ها علائم فوق را دارند.

برخی از آلرژن ها واکنش های شدید آلرژیکی را به دنبال دارند که به آن آنافیلاکسی می گویند و از جمله علائم آن:

• تنفس سخت
• سرگیجه
• بیهوشی
• کبودی پوست یا لب
• از دست دادن هوشیاری
• متورم شدن گلو و دهان

اگر این علائم در فردی بروز پیدا کرد سریعا به پزشک مراجعه کنید.

درمان آلرژی با ایمونوتراپی

درمان آلرژی با روش های مختلف بنا به تشخیص پزشک و با توجه به نوع آلرژن انجام می شود. ایمونوتراپی، روشی است برای بهبود افرادی که مبتلا به آلرژی هستند. این روش با تزریق مقداری از آلرژن هایی که بیمار به آنها حساسیت دارد موجب ایمن شدن بیمار نسبت به آن نوع آلرژن می شود. تزریق آلرژن منجر می شود تا بدن در مقابل حساسیت ها مقاوم شود. به این روش درمان آلرژی با ایمونوتراپی، درمان زیرجلدی نیز گفته می شود، که حتما باید توسط بهترین متخصص آلرژی انجام شود.

در نتیجه بیمار زمانی که با آن آلرژن ها روبه رو شود دیگر واکنش های آلرژیک نخواهد داشت و یا با واکنش های بسیار کم و ضعیف روبه رو می شود. این تزریق ها با دوز های مختلف به صورت افزایشی انجام می شود.

ایمونوتراپی آلرژی چگونه انجام می شود؟

اگر چه راه های مختلفی مانند استفاده از دارو برای درمان آلرژی وجود دارد، اما ممکن است در برخی مواقع موثر نباشند. ایمونوتراپی آلرژی شامل تجویز منظم دوزهای افزایش تدریجی عصاره های آلرژن در طی چند سال است. ایمونوتراپی را می توان به صورت تزریقی یا به صورت قرص، اسپری یا قطره زیر زبانی برای بیماران تجویز کرد.

ایمونوتراپی آلرژی، نحوه واکنش سیستم ایمنی به آلرژن ها را با خاموش کردن آلرژی تغییر می دهد. نتیجه نهایی این است که شما نسبت به آلرژن ها ایمن می شوید، به طوری که می توانید آنها را با علائم کمتر یا بدون علائم تحمل کنید. با این حال، ایمونوتراپی آلرژن یک راه حل سریع درمان نیست. کسانی که با ایمونوتراپی آلرژنی درمان می شوند، باید دوره درمانی 3 الی 5 ساله را طی کنند تا اثربخشی داشته باشد و با پزشک خود برای به حداقل رساندن عوارض جانبی همکاری نمایند.

ایمونوتراپی در چه شرایطی انجام می شود؟

ایمونوتراپی اغلب برای درمان تب یونجه یا رینیت آلرژیک که ناشی از حساسیت به گرده گل و گیاهان یا گرد و غبار (و گاهی اوقات آسم) می باشد توصیه می گردد.

از ایمونراپی در شرایط ذیل استفاده می شود:

• زمانی که علائم شدید باشد.
• دوری از عامل آلرژی زا ( آلرژن) برای فرد دشوار باشد.
• داروها کمکی به درمان آلرژی نکند یا عوارض جانبی ایجاد نماید.
• بنا بر تشخیص پزشک یا ترجیح بیمار از مصرف دارو اجتناب شود.

اثربخشی ایمونوتراپی برای درمان اگزمای آتوپیک، کهیر حاد و آلرژی غذایی هنوز ثابت نشده است و تحقیقات در این زمینه در حال انجام است، اگر چه اخیرا شواهدی مبنی بر اثربخشی آن مشاهده شده است و مطالعات و منتشر شده نتایج خوبی را در برخی از بیماران نشان داده است. بهبود با ایمونوتراپی آلرژن بلافاصله رخ نمی دهد، معمولاً حداقل 4 الی 5 ماه یا بیشتر طول می کشد تا علائم بهبود یابد.

 

ایمونوتراپی چقدر طول می کشد؟

دوره درمان این روش به صورت معمول بین 3 تا 5 سال طول می کشد.

این روش به صورت کلی شامل 3 مرحله است که عبارتنداز :

1. افزایشی: در این مرحله بیمار به صورت هفتگی و یا هر دو هفته یکبار تزریق را انجام می دهد که دوز آن به صورت افزایشی است. این مرحله حدود 4 تا 6 ماه بسته به نوع حساسیت و مقدار حساسیت انجام میگیرد که بیمار به دوز لازم از آلرژن برسد.
2. نگهدارنده: در مرحله دوم یعنی نگهدارنده، بیمار به مدت 3 تا 4 سال، دوز ثابتی از آلرژن را به صورت دوره های ماهانه تزریق می کند. ممکن است در برخی از بیماران رسیدن به این دوز نگهدارنده تنها 3 ماه و یا تا 9 ماه طول بکشد.
3. درمان: بعد از رسیدن به دوز نگهدارنده، به مرحله درمان می رسید که دراین مرحله بدن شما نسبت به عواملی که نسبت به آنها حساسیت داشتید مقاوم شده و از خود واکنش های آلرژیک بسیار کمی نشان می دهد.

عوارض روش ایمونوتراپی چیست؟

این روش یکی از ایمن ترین روش ها برای مشکل آلرژی است اما همانند همه روش های درمانی دارای عوارضی است که بسیار کم است.

ممکن است بعد از تزریق، مواردی همچون قرمزی پوست و درد و تورم و خارش در اطرافی که آلرژن تزریق شده است به وجود آید که نهایتا بعد از یه مدت کوتاه از بین می روند.

در موارد بسیار نادری بعد از تزریق به بیمار، شوکی وارد می شود که به نام شوک آنا فیلاکتیک معروف است این شوک، واکنش بدن در برابر تزریق است این شوک علائمی همچون افت فشار خون و تنگ شدن راههای تنفسی و استفراغ و التهاب پوست را دارد که پزشک بلافاصله باید به بیمار رسیدگی کند به همین علت چند ساعت بعد از تزریق باید در مرکز درمانی بمانید تا از عدم بروز این شوک اطمینان حاصل شود.

ایمونوتراپی برای چه افرادی ممنوعیت دارد؟

اگر پزشک این روش را برای درمان آلرژی برای شما تجویز کند قبل از انجام آن باید آزمایشاتی انجام دهید تا از سلامت عمومی خود باخبر شوید. این آزمایش برای افراد زیر ممنوع است:

1. افرادی که مشکل قلبی دارند.
2. افرادی که مشکلات ریوی دارند.
3. اگر فردی مبتلا به آسم باشد.
4. افرادی که از داروهای خاصی اسفاده می کنند.
5. کسانی که فشار خون بالا دارند.
6. خانمهای باردار

ایمونوتراپی به چه روش هایی انجام می شود؟

ایمونوتراپی بیش از 100 سال است که به صورت تزریقی انجام می شود و مطالعات بسیاری موثر بودن آن را ثابت می کند. تعدادی از مطالعات منتشر شده در پنج سال اخیر نشان داده‌اند که ایمونوتراپی زیرزبانی با دوز بسیار بالا (SLIT)، که در آن عصاره‌های آلرژن (قرص، اسپری یا قطره) برای چند دقیقه زیر زبان باقی می‌مانند و سپس بلعیده می‌شوند، نیز می‌تواند موثر باشد. SLIT سابقه استفاده طولانی تری در اروپا نسبت به استرالیا و نیوزلند دارد، جایی که بیشتر از ایمونوتراپی تزریقی استفاده می شود.

عصاره های آلرژی زا در حال حاضر در استرالیا و نیوزلند برای درمان خوراکی و تزریقی موجود هستند، بسیار قوی هستند و عصاره های بسیار ضعیف و بی اثری نیستند که توسط برخی از پزشکان ده سال یا بیشتر استفاده شده است. این نوع قرص های زیر زبانی اصولا برای درمان آلرژی به گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد.

ایمونوتراپی تزریقی

در این روش، تزریق با دوز بسیار کم شروع می شود. برای انجام این کار، از یک سوزن کوچک استفاده می شود که ممکن است کمی ایجاد ناراحتی کند، اما خیلی دردناک نیست. دوز به تدریج به صورت منظم (معمولاً هفتگی) افزایش می یابد تا زمانی که دوز مؤثر (نگهداری) حاصل شود. این معمولاً سه تا شش ماه طول می کشد. این دوز ممکن است بین بیماران بسته به میزان حساسیت متفاوت باشد.

پس از رسیدن به دوز نگهدارنده، تزریق‌ها به دفعات کمتر انجام می‌شوند (ماهانه) اما به طور منظم ادامه پیدا می کند. تزریق ایمونوتراپی باید همیشه در یک مرکز پزشکی و تحت نظارت متخصص انجام شود. پس از تزریق ایمونوتراپی باید مدت زمانی را که متخصص ایمونولوژی توصیه می کند (معمولا بین 30 الی 45 دقیقه) در مرکز پزشکی بمانید.

ایمونوتراپی زیر زبانی

در ایمونوتراپی زیرزبانی از قرص، اسپری یا قطره برای درمان استفاده می شود که باید طبق دستور پزشک مصرف شود.

مزیت روش درمان زیرزبانی ایمونوتراپی این است که نیاز به تزریق و مراجعه منظم ندارد. برای کودکان نیز اغلب از این روش انجام می شود زیرا نیازی به تزریق منظم ندارد. هزینه این روش نسبت به روش تزریق بیشتر می باشد.

چگونه از ایجاد آلرژی پیشگیری کنیم؟

هیچ راه اصولی برای جلوگیری از آلرژی وجود ندارد. اما می توانید از عواملی که باعث به وجود آمدن آلرژی های شما می شوند دوری کنید. در نظر داشته باشید که هروقت دچار واکنش های آرژیک شدید آنها را بررسی کنید تا به محرک اصلی این موضوع برسید، از برخی از محرک ها نیز نمیتوان دوری کرد مانند گرد گل وگیاهان در فصل های بهار و تابستان و همچنین گرد و غبار و خاک.

همچنین می توانید از دستبند های هشدار پزشکی استفاده کنید، اگر زمانی دچار واکنش های آلرژیک شدید بودید ونتوانستید صحبت کنید دیگران از بروز حساسیت شما مطلع شوند.

کلام اخر

توصیه می شود که ایمونولوژی آلرژی را برای حدود 3 الی 5 سال ادامه دهید و دوره درمانی آن را کامل کنید. در حالی که تحت درمان با ایمونولوژی هستید، همچنان می توانید از داروهای آلرژی خود استفاده نمایید یا در صورت استفاده از داروهای آسم می توانید آن را طبق روال قبل ادامه دهید. توجه به این نکته بسیار مهم است که ایمونوتراپی آلرژی حتما باید توسط متخصص آلرژی و ایمونولوژی انجام شود.