اگزمای آتوپیک چیست و چه علائمی دارد؟

اگزمای آتوپیک که درماتیت آتوپیک و اگزمای سرشتی هم نامیده می شود، یکی از شایع ترین بیماری های خارش دار پوستی است که اصولاً یک بیماری ارثی است. حدود سه دهه است که این بیماری افزایش قابل توجهی به خصوص در کشورهای پیشرفته داشته است وامکان دارد دلیل آن  زندگی ماشینی و شهرنشینی باشد. طوری که در اروپای شمالی میزان شیوع اگزمای اتوپیک در کودکان تا 20 درصد هم گزارش شده است.

اگزمای آتوپیک ممکن است بدلیل شرایط استرس زا، تغییر فصل و یا حتی بدون هیچ دلیلی نمایان شود. این نوع از اگزما معمولا به تدریج از بین میرود اما بعضاً در سنین بالاتر عود پیدا کرده و در مواردی تا پایان عمر شخص هم باقی می ماند. در این مقاله قصد داریم اطلاعات بسیار مفیدی در این زمینه در اختیار شما قرار دهیم. با ما در ادامه همراه باشید…

اگزما یا درماتیت آتوپیک چیست؟

اگزمای آتوپیک یک نوع بیماری پوستی می باشد که باعث ایجاد خارش و ناراحتی در پوست می شود. این بیماری اخیرا شیوع زیادی بین افراد داشته است و در بین کودکان بیشتر دیده می شود. معمولا این بیماری با بروز بثورات و لکه های پوستی همراه است که معمولا ارثی می باشد و در افرادی که در خانواده آن ها سابقه حساسیت فصلی و آلرژی وجود دارد، بیشتر ایجاد می شود. اگزمای اتوپیک ممکن است گاهی بدون هیچ گونه علتی ایجاد شود یا تحت عوامل استرس زا، حساسیت به برخی غذاها، تغییر فصل و … رخ دهد.

علائم اگزمای آتوپیک

علائم اگزمای آتوپیک در نوزادان معمولا به صورت دانه های ریزی در سطح پوست است و پوست آنها خشک، پوسته پوسته و قرمز با علامت خراش کوچک با ناخن است. اگزمای اتوپیک در نوزادان معمولا در ابتدا در گونه آنها نمایان می شود.

علائم اگزما در کودکان، معمولا با شروع حرکت کودکان نوپا این بیماری پوستی ضخیم تر و بیشتر می شود. اگزمای اتوپیک در این گروه سنی معمولا در نواحی مفصل الخصوص مچ دست، آرنج، مچ پا و زانو تاثیرگذار است، حتی ممکن است این اگزما ناحیه تناسلی کودک را نیز درگیر کند. با بزرگتر شدن کودک ناحیه آسیب دیده به دلیل خارش و مالش مکرر کودک خشک و ضخیم تر می شود.

در کودکان بزرگتر علائم این بیماری معمولا در چین زانو و آرنج وی نمود پیدا می کند. دیگر مناطق مستعد این بیماری شامل: پلک، گوش، گردن و پوست سر می باشد. اگزما ممکن است باعث ایجاد تاول های خارش دار در کف دست، انگشتان دست و پا شود. در اکثر کودکان مناطق کوچک تاول زده در سراسر بدن کودک نمایان می شود که گاهاً با عفونت های قارچی اشتباه گرفته می شود.

علائم اگزمای آتوپیک در بزرگسالان، شامل خشکی پوست، ترک خوردن و پوسته پوسته شدن می باشد. خارش به خصوص در شب می تواند باعث ایجاد ناراحتی شود. آنها ممکن است یک الگوی پراکنده اگزمایی داشته باشند و پوستشان خشک تر و ضخیم تر از کودکان می شود. نقاطی از بدن فرد بزرگسال که ممکن است اگزمای آتوپیک در آن ایجاد شود عبارت است از:

• دست ها
• چین آرنج یا زانو
• پلک
• نوک سینه

علل و عوامل خطرساز اگزمای آتوپیک

در بروز اگزمای سرشتی عوامل مختلفی چون ژنتیک، متابولیک، ایمنی، نورواندوکرین و عفونی دخیل هستند. اما عوامل دیگری نیز می تواند باعث ابتلا به اگزما شوند که این عوامل عبارتند از:

• استرس: بسیاری از کودکان هنگام امتحانات دچار اگزما می شوند.
• آب و هوای خشک
• مواد حساسیت زا: مانند مواد افزودنی در غذاها، گرد و غبار، مو و پشم حیوانات، پر پرندگان؛

پیشگیری از اگزمای آتوپیک

حدالامکان از مواد حساسیت زا مانند محرک ها، صابون های قوی، گرمای زیاد، تعریق و همچنین محیط های استرس زا دوری کنید.

همچنین از لوسیون ها و مرطوب کننده ها به طور مستمر پس از هر بار استحمام به منظور آب رسانی به پوست و جلوگیری از خشکی پوست استفاده کنید، استفاده از این مرطوب کننده ها می تواند تاثیر بسزایی در پیشگیری از اگزما داشته باشد. تغییر رژیم غذایی می تواند از بروز اگزمای آتوپیک پیشگیری نماید. ممکن است در برخی از افراد با مصرف شیر و تخم مرغ اگزما تحریک شود که نیاز است با مشورت با بهترین متخصص آلرژی از مصرف مواد غذایی که باعث ایجاد حساسیت می شود، خودداری کرد.

درمان اگزمای آتوپیک

درمان اگزمای آتوپیک برای رفع بثورات و التهابات ناشی از آن و رفع عوارض ناشی از علائم این بیماری می باشد که در ادامه به توضیح این روش های درمانی می پردازیم:

مراقبت های فردی

توصیه هایی که پزشک به شما می دهد را با دقت انجام دهید تا روند بهبودی و درمان سریع تر پیشرفت کند. از خاراندن و دستکاری نواحی که دچار اگزما شده اند باید خودداری شود، زیرا می تواند باعث عفونت شود. بهتر است فردی که مبتلا به این بیماری است ناخن های خود را کوتاه نگه دارد. سعی کنید که از عوامل تحریک کننده اگزما خودداری کنید. استفاده از نرم کننده ها و کرم های چرب کننده پوست می تواند باعث ترمیم سریع تر پوست شود، زیرا مانع از خشک شدن پوست و تحریک شیمیایی آن می شود.

استروئیدهای موضعی

استروئیدهای موضعی در درمان اگزمای آتوپیک نقش بسیار مهمی دارند. این داروها اگر با تجویز پزشک و به جا مصرف شوند هیچگونه عارضه ای ندارند، اما اگر سرخود مصرف گردد، احتمال بروز عوارض و مشکلات ناشی از آن وجود دارد. پس در صورت مشاهده علائم اگزمای آتوپیک به متخصص آلرژی مراجعه کنید. استروئیدهای موضعی 1 الی 2 روز استفاده می شوند و در مورد نواحی حساسی مثل پلک، زیر بغل و ناحیه تناسلی باید بسیار با احتیاط مصرف شوند.

پماد یا کرم های کورتیکواستروئیدی می تواند در بازسازی بافت پوست و رفع بثورات کمک کننده باشد.

استفاده از آنتی هیستامین ها

در برخی از بیماران، پزشک آنتی هیستامین های خوراکی مانند هیدروکسی زین یا دیفن هیدرامین تجویز می کند که می تواند خارش را کاهش دهد.

کلام آخر

در صورت مشاهده هر یک از علائم اگزمای اتوپیک به بهترین متخصص آلرژی مراجعه کنید، تا ایشان براساس سن شما و مشخصات بیماری شما داروهای مناسب برای شما را تجویز کنند و حدالامکان از تجویز دارو برای خود و دیگران در این نوع بیماری جداً پرهیز کنید.