آسم آلرژیک + علل، علائم و راهکارهای درمانی

آسم آلرژیک یکی از شایع ترین انواع آسم است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد.این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی به مواد حساسیت‌زا مانند گرده، پوست حیوانات خانگی، کپک یا کنه‌های گرد و غبار واکنش بیش از حد نشان می‌دهد و باعث التهاب و تنگ شدن مجاری هوایی می‌شود.درک بهترین گزینه های درمانی برای آسم آلرژیک برای مدیریت موثر این بیماری و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا بسیار مهم است.

آسم آلرژیک چیست؟

آسم آلرژیک یک بیماری مزمن است که در آن آلرژن‌ها باعث ایجاد علائم آسم می‌شوند. هنگامی که فرد مبتلا به آسم آلرژیک یک ماده حساسیت زا را استنشاق می کند، سیستم ایمنی بدن او، به اشتباه آن را مضر تشخیص می دهد و هیستامین آزاد می کند.که منجر به التهاب و انقباض راه های هوایی می شود و تنفس را دشوار می کند.

آلرژن های رایجی که می توانند باعث آسم آلرژیک شوند عبارتند از:

– گرده: از درختان، علف ها و علف های هرز.
–  کنه های گرد و غبار:  حشرات ریز که در گرد و غبار زندگی می کنند.
– پوست حیوانات خانگی:  پوست حیوانات با خز یا پر.
–  هاگ های کپک: قارچ هایی که در محیط های مرطوب رشد می کنند.
–  فضولات سوسک:  در بسیاری از محیط های شهری رایج است.

علائم آسم آلرژیک می تواند از نظر شدت متفاوت باشد، از ناراحتی خفیف تا حملات آسم شدید که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

از کجا بدانیم که به آسم آلرژیک مبتلا شده ایم؟

علایم آسم در برخی افراد شدید و در برخی دیگر خفیف است و فرد ممکن است حملات آسم را به ندرت تجربه کند و در زمان هایی که ورزش می کنید و بیمار می شوید ممکن است علائم آسم را حس کند.

علائمی که نشانگر این است که فرد مبتلا به آسم شده شامل:

• تنگی نفس در فرد
• احساس درد در ناحیه قفسه سینه
• فرد در هنگام خواب دچار تنگی نفس و یا خس خس سینه می شود.
• صدای خس خس یا سوت در زمان بازدم فرد
• خس خس سینه از علایم معمول آسم در کودکان می باشد که حملات سرفه یا خس خس سینه که با ویروس های تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفلوانزا اوج می گیرد.

علایمی که نشان می دهد بیماری آسمی فرد بسیار شدید است:

شدیدتر شدن مشکل در تنفس فرد است که این مورد با استفاده از دستگاه پیک فلومتر سنجیده می شود و برای بررسی رویکرد ریه ها مورد استفاده قرار می گیرد. یه عبارتی این دستگاه حداکثر سرعت جریان هوا در هنگام خروج از ریه ها را اندازه گیری می کند.

نیاز به استفاده مکرر از داروهای استنشاقی برای بهبودی علایم

در برخی افراد علایم آسم در بسیاری از شرایط حاد می شود که این شرایط عبارتند از:

• آسم در بر گرفته از ورزش: زمانیکه هوا سرد و خشک می باشد بیشتر می شود.
• آسم شغلی: دلیل این نوع آسم می تواند محرک های موجود در محیط کار مانند بخار، گاز یا گردوخاک های شیمیایی ایجاد شود.
• آسم ناشی از آلرژی:  این نوع آسم مربوط به وجود حیوانات خانگی و آلرژن های خاص می باشد.

آسم آلرژیک چه عوارضی دارد؟

عوارض آسم آلرژیک عبارتند از:

• علایمی مانند این که زندگی روزمره فرد را مانند خوابیدن، کتر کردن و غیره را مختل می کند.
• فرد بیمار در زمان عود کردن آسم آلرژیک نمی تواند به سرکار و یا مدرسه برود.
• تنگ شدن نفس و احساس درد در قفسه سینه که فرد را بی قرار می کند.
• بستری شدن فرد زمان آلودگی هوا
• عوارض داروهایی که فرد مبتلا مصرف می کند.
• درمان مناسب آسم تا حد زیادی می تواند از عوارض آن جلوگیری کند.

گزینه های درمانی برای آسم آلرژیک

درمان موثر آسم آلرژیک شامل ترکیبی از داروها، تغییر شیوه زندگی و اجتناب از محرک های شناخته شده است. در اینجا نگاهی جامع به موثرترین استراتژی ها شده است:

1. داروها

داروها سنگ بنای درمان آسم آلرژیک هستند. آنها را می توان به دو نوع اصلی دسته بندی کرد: داروهای کنترل طولانی مدت و داروهای تسکین دهنده سریع.

الف) داروهای کنترل طولانی مدت

این داروها روزانه برای مدیریت علائم مزمن و جلوگیری از حملات آسم مصرف می شوند.

–  کورتیکواستروئیدهای استنشاقی:  رایج ترین داروی کنترل طولانی مدت اسم الرژیک هستنذ.این داروها التهاب راه های هوایی را کاهش می دهند و بدن بیمار را نسبت به محرک ها کمتر حساس می کنند. مثلاً فلوتیکازون (Flovent)، بودزوناید (Pulmicort) و بکلومتازون (Qvar) .

– تعدیل کننده های لوکوترین: این داروها از عملکرد لکوترین ها، مواد شیمیایی موجود در سیستم ایمنی که باعث علائم آسم می شوند، جلوگیری می کنند. به عنوان مثال می توان به montelukast (Singulair) و zafirlukast (Accolate) اشاره کرد.

– بتا آگونیست ها (LABA): این داروها عضلات اطراف راه های هوایی را شل می کنند و به باز نگه داشتن آنها کمک می کنند. آنها اغلب با کورتیکواستروئیدهای استنشاقی ترکیب می شوند. به عنوان مثال می توان به سالمترول (Serevent) و فورموترول (Foradil) اشاره کرد.

– تئوفیلین: قرصی روزانه که به شل شدن راه های هوایی و کاهش پاسخ ریه ها به محرک ها کمک می کند. به دلیل عوارض جانبی معمولاً مورد استفاده قرار نمی گیرد.

ب) داروهای تسکین دهنده سریع

این داروها در صورت نیاز برای تسکین فوری علائم آسم استفاده می شوند.

– بتا آگونیست های کوتاه اثر (SABA): اینها داروهایی هستند که برای تسکین سریع در طول حمله آسم استفاده می شوند. آنها با شل کردن سریع عضلات اطراف راه های هوایی کار می کنند. به عنوان مثال می توان به آلبوترول (ProAir، Ventolin) و لوالبوترول (Xopenex) اشاره کرد.

– آنتی کولینرژیک ها: می توان از آنها در ترکیب با SABA برای حملات شدیدتر آسم استفاده کرد. آنها با کاهش تولید مخاط و آرام کردن مجاری تنفسی کار می کنند. به عنوان مثال ایپراتروپیوم (Atrovent) است.

داروهای اورژانسی:

هنگامی که یک آسم حاد رخ می دهد، دو روش درمانی اورژانس برای درمان آن در دسترس است:

• استفاده از مقادیر زیاد داروهای تسکین دهنده اغلب از طریق یک دستگاه نبولایزر
• استفاده از مقادیر زیاد یک داروی ضد التهاب (مانند قرص های استروئیدی یا تزریق آمپول استروئید)

2. ایمونوتراپی آلرژن

برای افرادی که آسم آنها ارتباط نزدیکی با آلرژن‌های خاص دارد، ایمونوتراپی آلرژن ممکن است یک گزینه درمانی موثر باشد. این درمان شامل قرار دادن تدریجی سیستم ایمنی در معرض مقادیر آلرژن است و به بدن کمک می کند با گذشت زمان کمتر حساس شود. ایمونوتراپی می تواند شدت واکنش های آلرژیک و در نتیجه علائم آسم را کاهش دهد.

دو شکل اولیه ایمونوتراپی وجود دارد:

– ایمونوتراپی زیر جلدی (SCIT): روش سنتی شامل تزریق منظم.

– ایمونوتراپی زیر زبانی (SLIT): روش جدیدتری که در آن آلرژن به شکل قرص یا مایع زیر زبان تجویز می شود

3. تغییرات سبک زندگی و محیطی

مدیریت آسم آلرژیک فقط در مورد داروها نیست. همچنین شامل ایجاد تغییرات در سبک زندگی و محیطی برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض عوامل محرک است.

الف) شناسایی و اجتناب از محرک

اولین گام در مدیریت آسم آلرژیک، شناسایی آلرژن های خاصی است که باعث ایجاد علائم می شوند. پس از شناسایی، اقدامات لازم برای جلوگیری از آنها بسیار مهم است:

• – محیط های داخلی را تمیز نگه دارید: خانه خود را به طور مرتب تمیز کنید تا گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی و کپک ها کاهش یابد.
• – از تصفیه کننده های هوا استفاده کنید: فیلترهای ذرات معلق هوا با کارایی بالا می توانند به حذف آلرژن های موجود در هوا از خانه شما کمک کنند.
• – کنترل سطوح رطوبت: رطوبت داخل ساختمان را زیر 50% نگه دارید تا از رشد کپک جلوگیری شود.
• – کاهش قرار گرفتن در معرض هوای آزاد در طول فصول گرده افشانی: تا جایی که ممکن است در داخل خانه بمانید.

ب) ورزش منظم

ورزش برای سلامت کلی مهم است، اما برای مبتلایان به آسم می تواند چالش برانگیز باشد. فعالیت های کم خطر مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری معمولا به خوبی تحمل می شوند. مهم است که در صورت تجویز پزشک قبل از ورزش از داروهای تسکین دهنده سریع استفاده کنید.

ج) رژیم غذایی سالم

یک رژیم غذایی متعادل سرشار از میوه ها، سبزیجات و اسیدهای چرب امگا 3 می تواند به کاهش التهاب و حمایت از سلامت کلی ریه کمک کند. برخی از مطالعات نشان می دهد که رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان می تواند علائم آسم را کاهش دهد.

د) ترک سیگار

سیگار یکی محرک های اصلی آسم است. ترک سیگار و اجتناب از دود سیگار برای مدیریت آسم آلرژیک ضروری است.

4. روتین مراقبتی

نظارت منظم بر علائم آسم و عملکرد ریه در مدیریت موثر این بیماری بسیار مهم است. استفاده از پیک دبی سنج برای اندازه گیری اوج جریان بازدمی (PEFR) می تواند به شما کمک کند قبل از بدتر شدن علائم، تغییرات آسم خود را تشخیص دهید.

تهیه یک برنامه مراقبتی برای آسم با مشاوره با متخصص آسم و آلرژی شما نیز مهم است. این طرح باید به تشریح اقدامات روزانه برای مدیریت آسم، نحوه برخورد با تشدید علائم و زمان مراجعه به مراقبت های اورژانسی بپردازد.

بیشتر بخوانید: آلرژی به بادام زمینی

نتیجه گیری

درمان آسم آلرژیک نیازمند، ترکیبی از داروها، اصلاح شیوه زندگی و گاهی اوقات درمان‌های پیشرفته مانند داروهای بیولوژیک یا ایمونوتراپی است. با همکاری نزدیک با یک پزشک متخصص آسم و آلرژی برای شناسایی محرک ها و بهینه سازی درمان، افراد مبتلا به آسم آلرژیک می توانند زندگی سالم و فعالی داشته باشند.