آلرژی به گلوتن یک وضعیت حساسیتی است که در پاسخ به مصرف گلوتن، یک پروتئین موجود در گندم، جو، و جیره، بروز می‌کند. افراد مبتلا به این حالت ممکن است با واکنش‌های ناراحت‌کننده نظیر درد شکم، اسهال، خستگی، و آسمپتوم‌های دیگر روبرو شوند.

گلوتن، عنصر مهمی در تشکیل ساختار آرد و محصولات نانوایی است و بسیاری از مواد غذایی نیز دارای گلوتن هستند. اما مصرف گلوتن می‌تواند برای افراد مبتلا به آلرژی به گلوتن یا بیماری هایی نظیر سلیاک، که یک نوع حساسیت مزمن به گلوتن است، مشکل‌ساز باشد.

در این مقدمه، به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان آلرژی به گلوتن خواهیم پرداخت. همچنین، نکات مربوط به رژیم غذایی مناسب و راهکارهای بهبود کیفیت زندگی برای افراد مبتلا به این وضعیت را مطالعه خواهید کرد.

عدم تحمل گلوتن یا حساسیت به گلوتن، اختلالی است که در آن بدن شما به خوردن گلوتن ، پروتئینی که در گندم، چاودار و جو یافت می شود، واکنش بدی نشان می دهد. عدم تحمل گلوتن برخی از علائم بیماری سلیاک را دارد، اما آسیب دائمی به روده کوچک شما وارد نمی کند.

آلرژی به گلوتن چیست؟

آلرژی به گلوتن (Allergy to gluten) یک وضعیت حساسیتی است که بدن به پروتئین گلوتن، که در گندم، جو، و جیره موجود است، با واکنش‌های ناراحت‌کننده و ناخوشایند به صورت سیستمیک واکنش نشان می‌دهد. افراد مبتلا به این نوع حساسیت ممکن است با مشکلاتی مانند درد شکم، اسهال، خستگی، و در برخی موارد، تورم و قرمزی پوست مواجه شوند.

انواع اختلالات مرتبط با گلوتن

از سوی دیگر، آلرژی به گلوتن یک اصطلاح پزشکی رسمی نیست، اما اغلب به صورت محاوره ای برای توصیف هرگونه پاسخ ایمنی ناشی از گلوتن استفاده می شود. مهم است که حساسیت به گلوتن را از بیماری سلیاک و NCGS متمایز کنیم، زیرا آنها از نظر مکانیسم های زمینه ای، علائم و درمان متفاوت هستند.

علائم آلرژی به گلوتن

علائم آلرژی به گلوتن از خفیف تا شدید متفاوت است و می تواند در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف گلوتن ظاهر شود. برخی از رایج ترین علائم عبارتند از:

– مشکلات گوارشی: این می تواند شامل نفخ، اسهال، یبوست، حالت تهوع یا درد شکم باشد. بسیاری از افراد پس از خوردن غذاهای حاوی گلوتن احساس ناراحتی می کنند که ممکن است با سایر اختلالات گوارشی اشتباه گرفته شود.
– واکنش های پوستی: بثورات خارش دار، اگزما یا کهیر ممکن است پس از مصرف گلوتن ایجاد شود. در برخی موارد، بیماری‌های پوستی مانند درماتیت هرپتی‌فورمیس ممکن است ظاهر شوند، اگرچه این امر بیشتر با بیماری سلیاک مرتبط است.
– مشکلات تنفسی: عطسه، آبریزش بینی، سرفه یا خس خس سینه ممکن است پس از مصرف گلوتن رخ دهد، به ویژه در افرادی که حساسیت به گندم دارند.
– خستگی و سردرد: حساسیت به گلوتن می تواند باعث خستگی مزمن و سردردهای مکرر یا میگرن شود.
– اختلالات خلقی: اضطراب، تحریک پذیری و افسردگی ممکن است با مصرف گلوتن در برخی افراد مرتبط باشد.
– درد مفاصل و عضله: برخی از افراد مبتلا به حساسیت به گلوتن درد مفاصل غیر قابل توضیحی را گزارش می دهند، به ویژه در زانو، لگن و مچ دست.

در موارد شدید، می تواند منجر به آنافیلاکسی شود، یک واکنش تهدید کننده زندگی که با مشکل تنفس، تورم گلو یا زبان و ضربان قلب سریع مشخص می شود. آنافیلاکسی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

علائم حساسیت به گلوتن اغلب گوارشی است (درد شکمی، اسهال و یبوست). با این حال، قرار گرفتن در معرض گلوتن همچنین می تواند باعث سردرد، اضطراب، مه مغزی، بثورات پوستی یا مشکلاتی در سیستم های مختلف بدن شود. این علائم می تواند برای روزها یا هفته ها ادامه داشته باشد .

علت آلرژی به گلوتن 

آلرژی به گلوتن عمدتاً به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به پروتئین‌های خاصی که در گلوتن وجود دارند، ایجاد می‌شود. در افراد مبتلا به آلرژی، سیستم ایمنی به اشتباه گلوتن را به عنوان یک تهدید شناخته و واکنش‌های حساسیتی مختلف را ایجاد می‌کند.

عوامل زیر می‌توانند علت آلرژی به گلوتن باشند:

• ژنتیک: وراثت و ژنتیک نقش مهمی در افزایش احتمال بروز آلرژی به گلوتن دارند. اگر یکی از والدین یا اعضای خانواده آلرژی به گلوتن داشته باشند، احتمال افزایش حساسیت در فرزندان نیز بیشتر می‌شود.
• محیط زیستی: عوامل محیطی مانند تغذیه نادرست در دوران کودکی، ابتلا به عفونت‌ها، و مصرف زیاد آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به بروز آلرژی‌های غذایی از جمله آلرژی به گلوتن کمک کنند.
• تغذیه:  در حساسیت به گلوتن، رژیم غذایی نیز می‌تواند نقش داشته باشد. مصرف زودرس گلوتن در کودکان می تواند احتمال بروز آلرژی را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید : درمان آلرژی

اگر فردی مبتلا به آلرژی به گلوتن ، گلوتن بخورد چه اتفاقی می افتد؟

خوردن غذاهای حاوی گلوتن می تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم روده ، مانند: اسهال، که ممکن است بوی نامطبوعی داشته باشد . دل درد و نفخ شود.

تشخیص حساسیت به گلوتن

تشخیص حساسیت به گلوتن می تواند چالش برانگیز باشد زیرا علائم آن با سایر اختلالات مرتبط با گلوتن و عدم تحمل غذایی همپوشانی دارد. تشخیص صحیح اغلب به ترکیبی از تاریخچه پزشکی، ارزیابی علائم و آزمایشات آزمایشگاهی نیاز دارد.

درمان آلرژی به گلوتن

موثرترین درمان این آلرژی پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن است. این به معنای حذف تمام منابع گلوتن از رژیم غذایی، از جمله گندم، جوو محصولات حاوی گلوتن است. خوشبختانه، بسیاری از جایگزین های بدون گلوتن در حال حاضر در دسترس هستند، که حفظ یک رژیم غذایی متعادل و مغذی را آسان تر می کند.

مصرف غذاهای بدون گلوتن

– غذاهای طبیعی بدون گلوتن: میوه های تازه، سبزیجات، گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ و محصولات لبنی به طور طبیعی بدون گلوتن هستند. علاوه بر این، غلات مانند برنج، کینوا و گندم سیاه را می توان مصرف کرد.

– جایگزین های بدون گلوتن: بسیاری از شرکت های مواد غذایی اکنون نان، ماکارونی، غلات و تنقلات بدون گلوتن را ارائه می دهند که از غلات جایگزین مانند ذرت، برنج و آرد بادام تهیه می شوند.

اجتناب از آلودگی

یکی از چالش‌های زندگی با آلرژی به گلوتن، اجتناب از آلودگی متقابل است، به‌ویژه هنگام صرف غذا در بیرون یا در آشپزخانه‌های مشترک. حتی مقدار کمی گلوتن می تواند علائم را تحریک کند، بنابراین ضروری است:

– برچسب مواد غذایی را به دقت بخوانید.
– هنگام غذا خوردن در رستوران در مورد مواد تشکیل دهنده بپرسید.
– برای جلوگیری از آلودگی گلوتن در خانه از ظروف جداگانه، تخته برش و توستر استفاده کنید.

تسکین علائم

در حالی که پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن موثرترین راه برای جلوگیری از علائم است، آنتی هیستامین ها و سایر داروهای آلرژی ممکن است برای واکنش های آلرژیک خفیف مفید باشند. در موارد آنافیلاکسی، اپی نفرین (یک EpiPen) باید بلافاصله استفاده شود.

زندگی با آلرژی به گلوتن

زندگی با آلرژی به گلوتن نیاز به تلاش دارد، اما با مدیریت صحیح، افراد می توانند زندگی سالم و بدون علائم داشته باشند. آموزش مهم است و درک اینکه کدام غذاها حاوی گلوتن هستند، یادگیری نحوه خواندن برچسب ها و آگاهی از خطرات آلودگی متقابل به به حداقل رساندن تماس کمک می کند.

حمایت پزشک متخصص آلرژی و متخصصان تغذیه می تواند به افراد کمک کند تا با سبک زندگی بدون گلوتن سازگار شوند. با افزایش آگاهی و در دسترس بودن محصولات بدون گلوتن، مدیریت حساسیت به گلوتن بیش از هر زمان دیگری در دسترس است.

سوالات متداول حساسیت به گلوتن

نتیجه گیری

آلرژی به گلوتن شرایطی است که می تواند به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد، اما می توان آن را به طور موثر با تنظیمات و اقدامات احتیاطی صحیح رژیم غذایی مدیریت کرد. با درک علائم، جستجوی تشخیص مناسب و حفظ سبک زندگی بدون گلوتن، افراد مبتلا به آلرژی به گلوتن می توانند از یک زندگی سالم و متعادل بدون ناراحتی و خطرات مرتبط با مصرف گلوتن لذت ببرند.