آلرژی تنفسی چیست ؟ علائم و درمان قطعی 

آلرژی تنفسی یکی از مسائل بهداشتی مهم در جوامع جهانی است که تأثیرات گسترده‌ای بر سلامتی افراد دارد. این بیماری، ناشی از واکنش نامناسب سیستم ایمنی بدن به مواد خارجی مانند گرده‌های گیاهان، شوینده‌ها، قارچ‌ها و حتی مواد غذایی است. آلرژی تنفسی می‌تواند با علائمی همچون سرفه، عطسه، خارش در گلو، تنگی نفس و مشکلات تنفسی، زندگی روزمره افراد را تحت تأثیر قرار دهد و در موارد شدید می‌تواند منجر به مشکلات جدی نظیر آسم و التهاب حاد ریه شود.

در این مقاله، به بررسی علل، علائم، تشخیص و راهکارهای درمانی و پیشگیری از آلرژی تنفسی می‌پردازیم. همچنین، اهمیت آگاهی افراد از عوامل محیطی موجود که می‌توانند این بیماری را تشدید کنند، و نحوه مدیریت آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

آلرژی تنفسی چیست؟

آلرژی تنفسی (Respiratory allergy) یک واکنش نامناسب و غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن به مواد خارجی است که وارد مجاری تنفسی می‌شوند. این مواد ممکن است شامل گرده‌های گیاهان، قارچ‌ها، شوینده‌ها، مواد شیمیایی، حشرات، مواد غذایی و غیره باشند. وقتی که افرادی که به اینگونه مواد حساسیت دارند، با آنها در تماس باشند، سیستم ایمنی بدن اشتباها از آنها به عنوان یک تهدید در مقابل بدن تشخیص می‌دهد و به دنبال ایجاد واکنش‌های دفاعی می‌رود.

درمان قطعی آلرژی تنفسی

متأسفانه، درمان قطعی برای آلرژی تنفسی وجود ندارد. با این حال، اقداماتی وجود دارد که می‌تواند به کنترل علائم و مدیریت بهتر آلرژی تنفسی کمک کند. برخی از این اقدامات شامل موارد زیر می‌شود:

• شناسایی و اجتناب از مواد آلرژی: اگر می‌توانید عواملی که موجب آلرژی در شما می‌شوند را شناسایی کنید، تلاش کنید که با اجتناب از آنها، کمتر در معرض د آلرژن‌ها قرار گیرید.
• استفاده از داروها: مصرف داروهای ضدآلرژی مانند آنتی‌هیستامین‌ها، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و داروهای تسکین دهنده علائم می‌تواند به کنترل علائم آلرژی کمک کند.
• درمان آلرژی با ایمونوتراپی: در برخی موارد، ایمونوتراپی یا درمان آلرژی با تزریق آلرژن ممکن است به کنترل علائم آلرژی کمک کند. این روش ممکن است به مرور زمان به تسهیل در حمل مواد آلرژی منجر شود.
• استفاده از دستگاه‌های تمیز کننده هوا: استفاده از فیلترهای هوا در خانه و محل کار می‌تواند از حجم آلرژن‌ها و مواد ذراتی در هوا کاسته شود.
• مدیریت محیط زندگی: ایجاد یک محیط زندگی سالم با حفظ تمیزی، کنترل رطوبت و جلوگیری از رشد قارچ‌ها و مواد آلرژی می‌تواند به بهبود علائم آلرژی تنفسی کمک کند.

در نهایت، مهمترین قدم برای مدیریت آلرژی تنفسی، مشاوره و همکاری با یک پزشک متخصص آلرژی و ایجاد یک برنامه درمانی مناسب برای شماست. همچنین، در مواجهه با علائم ناشی از آلرژی، به موقع به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند برای شما راهکارهای درمانی مناسب ارائه دهد.

بیشتر بخوانید : آلرژی ریه چیست؟

علائم آلرژی تنفسی

علائم آلرژی تنفسی ممکن است بین افراد مختلف و در شرایط مختلف متفاوت باشند، اما علائم رایج شامل موارد زیر می‌شود:

• سرفه: سرفه ممکن است یکی از علائم اولیه آلرژی تنفسی باشد و معمولاً با تماس با مواد آلرژنیک ایجاد می‌شود.
• عطسه: عطسه نیز یکی از علائم شایع آلرژی تنفسی است که ممکن است به صورت پیاپی و در پاسخ به تحریکات مختلف ظاهر شود.
• تنگی نفس: این علامت ممکن است احساس شود که هوای کافی برای تنفس در دسترس نیست و معمولاً در موارد شدیدتر آلرژی تنفسی رخ می‌دهد.
• خارش و سوزش در گلو: افراد ممکن است احساس خارش و سوزش در گلوی خود کنند که معمولاً به عنوان یکی از علائم آلرژی تنفسی شناخته می‌شود.
• آبریزش چشم و بینی: این علائم شامل آبریزش چشم، خارش در چشم‌ها، سرفه و آبریزش بینی می‌شود که ممکن است در پاسخ به تماس با مواد آلرژی ظاهر شود.
• مشکلات تنفسی: این علامت شامل تورم و التهاب در ناحیه‌های مجرای هوایی است که می‌تواند باعث مشکلات تنفسی شود.
• درد یا فشار در سینه: در برخی موارد، افراد ممکن است احساس درد یا فشار در ناحیه سینه خود کنند که ممکن است به عنوان علامتی از آلرژی تنفسی تشخیص داده شود.

توجه داشته باشید که علائم آلرژی تنفسی ممکن است بین افراد مختلف متفاوت باشند و در برخی موارد ممکن است شدیدتر یا خفیف‌تر باشند. همچنین، علائم می‌توانند به صورت ناگهانی ظاهر شوند یا به طور مداوم و پیوسته حاضر باشند. در صورت داشتن هر یک از این علائم، مشاوره با پزشک متخصص و انجام آزمایش‌های مورد نیاز پیشنهاد می‌شود.

علت آلرژی تنفسی 

علت آلرژی تنفسی، واکنش نامناسب سیستم ایمنی بدن به مواد خارجی است که وارد مجاری تنفسی می‌شوند. این مواد آلرژن‌ها نامیده می‌شوند و می‌توانند شامل گرده‌های گیاهان، قارچ‌ها، شوینده‌ها، مواد شیمیایی، حشرات، مواد غذایی و غیره باشند. زمانی که فردی که به اینگونه مواد حساسیت دارد، به آنها برخورد می‌کند، سیستم ایمنی بدن به طور غلطی آنها را به عنوان یک تهدید تشخیص می‌دهد و با واکنش‌های دفاعی مانند تولید آنتی‌بادی‌ها و مواد شیمیایی التهابی به آنها پاسخ می‌دهد. این واکنش‌های بدنی باعث ظاهر علائم آلرژی تنفسی می‌شود.

راه کارهای طلایی برای پیشگیری از آلرژی تنفسی

چه راه هایی برای پیشگیری از ابتلا به آلرژی تنفسی وجود دارد؟  این جمله معروف پیشگیری بهتر از درمان است واقعا معجزه می کند. وقتی می شود با راه حل هایی ساده جلوی بروز چنین مواردی را گرفت چرا اجازه دهیم که بیماری به سراغمان بیاید و اذیتمان کند؟

 راهکار های ساده زیر برای پیشگیری از آلرژی تنفسی معجزه می کند:

• تصفیه هوا : یکی از این روش های درمانی تمیز سازی هوای محیط است.با تمیز کردن هوا و پاک سازی آن می توان از ورود گرد و غبار و گرده گیاهان و مواد آلرژی زا به دستگاه تنفسی جلوگیری نمود. با این روش بروز آلرژی تا حد قابل توجهی کاهش می یابد.
• دوری از غذاهای آلرژی زا : در بخش های قبلی در مورد آلرژی غذایی به طور کامل توضیح داده شد و اینکه چطور انواع مواد غذایی باعث ایجاد آلرژی می شوند. در اینجا به صحبتهای دکتر شهرام سیدی متخصص ایمونولوژی و آلرژی گوش دهید.

برای اینکه آلرژی تنفسی در شما بهبود یابد ، باید آن دسته از مواد غذایی آلرژی زا را از برنامه غذایی خود حذف نمایید و با غذاهای مفید دیگر جایگزین کنید. این غذاها علائم را در شما تشدید می کنند. غذاهایی تند و ادویه ها ، غذاهای سرخ کردنی و چرب ، خوراکی های فرآوری شده و فست فودها و … از این دست هستند.

• دوری از گرده گل و گیاهان : ذرات ریز گرد و غبار و گرده گیاهان در بعضی از مکان ها و در بعضی از فصول سال بسیار زیاد است. در این مواقع سعی کنید کمتر از خانه خارج شوید. این گرده ها معمولا در بعد از ظهرهای خشک و خنک زیاد است.
• قرار نگرفتن در فضای آزاد : فضاهای باز در فصل هایی که احتمال آلرژی بالا می رود ، می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد و علائم را تشدید کند. می توان در این فصل ها از رفتن به پارک و فضاهای پر گیاه که در شرایط گرده افشانی قراردارند، دوری نمود یا در صورت حضور در این اماکن باز حتما با متخصص ایمونولوژی مشورت نمایید تا با تجویز داروهایی، از شدت علائم جلوگیری کند.
• شست و شوی مرتب پادری : پادری شاید نکته نامحسوسی برای یک عامل آلرژی زا محسوب شود . اما می تواند تاثیر زیادی در آن داشته باشد. پا دری هایی که بیرون از خانه قرار دارند ، خیلی زود پر از گرد و غبار و میکروب  و انواع قارچ ها می شوند که اگر به مدت طولانی به همان وضعیت باقی بمانند باعث ایجاد عوامل آلرژی زا در محیط شده و علائم آلرژی را در فرد ایجاد می کند .
• دوری از حیوانات خانگی : بسیاری از افراد به مو و پشم حیوانات خانگی حساس هستند. آلرژی به گربه یکی از موارد شایع در بین افراد است. اگر حساسیت دارید از نگه داشتن حیوانات خانگی بپرهیزید.
• مصرف مرتب داروها : هنگامی که به دکتر مراجعه می کنید؛ پس از بررسی های لازم توسط پزشک نسخه ای از داروهای مختلف که مختص شما و متناسب شرایط فیزیکی بدن شماست برای شما تجویز میشود. معمولا قبل از اتمام دوره کامل مصرف نشانه هایی از بهبود بیماری در فرد دیده میشود. اما نباید بدون اطلاع پزشک طول درمان خود را متوقف کنید. تا پایان دوره تعیین شده مصرف داروهای خود را ادامه دهید و طبق دستور پزشک داروهای خود را مصرف نمائید.

تشخیص آلرژی تنفسی 

تشخیص آلرژی تنفسی عموماً توسط پزشکان متخصص آلرژیست، اما ممکن است از تست‌های مختلف برای تأیید آن استفاده شود. روش‌های تشخیصی عبارتند از:

• تاریخچه پزشکی و بررسی فیزیکی: پزشک ابتدا تاریخچه پزشکی کاملی از علائم و عوامل تحریک کننده را از شما می‌گیرد و سپس یک بررسی فیزیکی انجام می‌دهد تا علائم فیزیکی آلرژی تنفسی را بررسی کند.
• آزمایش خون: آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح آنتی‌بادی‌های IgE که در واکنش‌های آلرژیک نقش دارند، ممکن است انجام شود.
• آزمایش پوستی: آزمایش پوستی، یا آلرژی تست پوستی، برای تشخیص آلرژی به عوامل مختلف مانند گرده‌های گیاهان، مواد غذایی و غیره استفاده می‌شود. در این آزمایش، مقدار کوچکی از آلرژن روی پوست شما قرار داده می‌شود و سپس پوست در ناحیه مورد آزمایش بررسی می‌شود تا ببینید آیا یک واکنش آلرژیک ایجاد می‌شود یا خیر.
• آزمایش تنفسی: این آزمایش‌ها برای ارزیابی عملکرد ریه‌ها و تشخیص بیماری‌های تنفسی انجام می‌شوند، اما ممکن است برای تشخیص آلرژی تنفسی نیز استفاده شوند.
• آزمایش‌های تصویربرداری: آزمایش‌های تصویربرداری مانند اسکن CT ریه و اسکن MRI ممکن است برای تشخیص بیشتر و تعیین میزان التهاب و تغییرات در ریه‌ها استفاده شوند.

با توجه به اطلاعاتی که پزشک جمع آوری می‌کند و نتایج آزمایش‌ها، تشخیص آلرژی تنفسی قطعیت پیدا می‌کند و بر اساس آن، برنامه درمانی مناسب تعیین می‌شود.